Een ‘cloud of consciousness’ noemde ze het. De vriendin die met een zekere treurnis vertelde dat een familielid van haar gevallen was voor godsdienstfundamentalisme. Een ‘bekering’ die ervoor zorgt dat veel van wat zij doet, denkt en voelt door die persoon benoemd wordt als ‘duivels’. Met die naaste, die haar zo lief was, is niet meer te praten. Hij zit vast in zijn ‘bewustzijnswolk’ en kan de wereld enkel nog door die bril zien. Een waas die sindsdien tussen hen in kwam te staan en hun liefde bevlekt.
Dit verhaal is geen alleenstaand geval. Bij nader inzien moet ik vaststellen dat wij allen vatbaar zijn voor deze ‘bewustzijnswolken’ die ons omringen, en naargelang onze eigen toestand of misschien evolutie in bewustzijn, erop intunen. Soms is dat gunstig (als je het ziet als onderdeel van groei), soms heeft dat ook kwalijke gevolgen (als het zorgt voor afgescheidenheid van de wereld en je naasten).
Er was de ‘angstwolk’ tijdens corona, die ervoor zorgde dat mensen tot allerlei gekke maatregelen en voorzorgen bereid waren. Er was de ‘complotwolk’, die niet ophield bij gezond wantrouwen voor alles waar geld en macht elkaar te genoegzaam vinden, maar bij sommigen uitwaaierde tot absurde theorieën en verdachtmakingen. De meest hilarische (en tegelijk schadelijke) die ik persoonlijk meemaakte was dat ik gezien zou zijn op een satanisch ritueel. En dat werd dan veelvuldig op sociale media verspreid en geliket.
We hebben ook de 'new age bewustzijnswolk', waar heel wat gedachtegangen en praktijken bijhoren. Ben je aangesloten op die wolk, dan neem je als vanzelfsprekend een heleboel zaken aan waar je kritische geest blijkbaar geen graten in ziet. “5D consciousness", "higher self", "law of attraction"… zijn maar een paar voorbeelden van wat het paradigma per definitie inhoudt. Idem dito, helaas, voor het fundamentalistische christendom: “Denk niet na, voel niet zelf, neem de Bijbel aan als enige Waarheid en stel vooral geen vragen." (welke van de 1001 interpretaties van de ontzettend gelaagde Bijbel en ontelbare denominaties men dan bedoelt, is me nog steeds niet volledig duidelijk)
Waar de new age voornamelijk gefocust is op de eigen innerlijke ontwikkeling, wordt door religieus fanatisme een belangrijk deel daarvan geblokkeerd; beide creëren dus een blinde vlek in het denken en voelen, en dat is met de meeste bewustzijnswolken zo: je waarneming wordt verengd i.p.v. verruimd. Een uiterst efficiënt middel hiervoor is ‘angst’. Dit zien we nu ook gebeuren in de oorlogsretoriek die Europa plots meent te moeten hanteren — “de Russen staan voor je het weet voor onze deur, huiver en beef” — waardoor een deel van de bevolking als bij toverslag hun vermogen tot rationeel denken en genuanceerd overschouwen verleert. (en dus niet doorheeft dat men veelal oorlogen creëert om de wapenindustrie te doen draaien – niet andersom)
En dan heb ik het nog niet gehad over de Trump-wolk en de Poetin-wolk. Niet dat beide heerschappen lieverdjes zijn (dat is niemand op dat niveau volgens mij), maar wanneer je gevangen zit in de redeloze wolk van de haat jegens deze wereldleiders, is er geen kiertje meer over in je brein om het even vanaf de andere zijde te bekijken.
Programmeerbaarheid van de geest
Het zal wel des mensen zijn, die ongelofelijke programmeerbaarheid van onze geest. Honger naar waarheid, naar richting, naar duidelijkheid doet ons als vliegen vallen voor paradigma’s waar we ons aan kunnen vastklampen, meestal veilig geschraagd door een peer group die net hetzelfde denkt, en die afnemer is van exact hetzelfde narratief, repetitief geserveerd door de virtuele algoritmes. Als je een leugen lang genoeg herhaalt, wordt ze waarheid.
Hoe hieraan te ontsnappen? Kunnen we überhaupt wel ontsnappen aan die bewustzijnswolken? Zitten we niet sowieso altijd ergens in gevangen? Ik ben geneigd te zeggen dat intappen op bewustzijnswolken onvermijdelijk is, en misschien zelfs een essentieel onderdeel van onze groei. Ontstaat er plots een shift in ons bewustzijn, dan vallen we pardoes uit de wolk en zijn we allicht klaar voor de volgende. Het voelt als een pad naar steeds meer bevrijding, om misschien, op een dag, meteen te doorzien wanneer we te diep opgezogen dreigen te worden in een nieuw narratief, en onze redelijkheid en menselijkheid verliezen.
Gifwolkjes
Want soms zijn deze bewustzijnswolkjes gifwolkjes. Wanneer we naasten als duivels gaan zien en benoemen, of alle andere varianten ervan “dom”, ”schaapachtig”, “dwaas”, “niet wakker”, “gek”, “gestoord”, “radicaal”, “extreemrechts”, … dan zouden onze alarmbellen moeten afgaan. Dan zouden we moeten beseffen dat er afscheidingen worden gecreëerd tussen mensen die er voorheen niet waren, en die prachtige banden nijdig doorsnijden. We zien de ander niet meer als ander, maar als vijand, want combattief lid van een andere bewustzijnswolk. We komen tegenover elkaar te staan, terwijl we vroeger misschien een dierbare vriendschap hadden, een diepgaande relatie of een warme familieband.
Ik denk dat het een goede stelregel is voor ons allen: als iets ons bereid krijgt de ander niet meer in zijn totale gelaagde menselijkheid te zien, als iets ons ertoe aanzet de ander te veroordelen en te reduceren tot één mening (die ons niet aanstaat), als we niet meer open kunnen spreken met de ander, en in nederigheid kunnen luisteren (“wat als wij het zelf mis hebben?”), dan is er iets loos. Dan is het paradigma of het narratief waarin we verzeild zijn geraakt niet heilzaam of leerzaam, maar net heel toxisch. Dan zijn er donkere krachten mee gemoeid die zich voeden met verdeeldheid en onmin tussen mensen.
Voorbeelden? Die zijn er ampel. Zovele christenen geloven dat hun niet-gelovige dierbaren naar de hel gaan (red alert!). Zovele new agers verlaten huis en have omdat hun partners ‘trilling niet hoog genoeg is’ (red alert!). Zovele kritische geesten noemden hun naasten een ‘schaap’ omdat ze het spuitje namen (red alert!). Evenzovele mensen noemden hun geliefden een ‘wappie’ omdat ze niet blindelings het spuitje namen (red alert!). Voor mensen die toch een aantal reserves hebben tegenover het plotse immense defensiebudget dat nu in allerijl wordt vrijgemaakt en niet eenzijdig russofoob zijn, moet nog een scheldnaam worden uitgevonden. Dat zal allicht niet lang meer duren.
Ik spreek hiermee geen oordeel uit. Ik ben zelf wellicht gelokt door elke wolk die er boven onze hoofden zweeft, en ik heb alle fouten gemaakt die ik kan maken. Ik ben hier niet fier op. Het besef dat we hier zelf heel vatbaar voor zijn, zorgt er ook voor dat we milder kunnen kijken naar de ander die nog ergens 'gevangen' zit, in een wolk die wij niet begrijpen. Als ik met deze tekst wat meer waakzaamheid kan creëren voor de fuiken die voor ons uitgezet worden, en hun soms niet onkwalijke gevolgen, dan heb ik mijn eigen blindheid en onwetendheid misschien een heel klein beetje goedgemaakt. Wanneer de mening voorgaat op de menselijkheid, het respect en de verbinding, zitten we gevangen in een toxische nevel die hopelijk voortaan al onze rode lampjes doet gaan branden.
Graag hierover uitwisselen of andere zaken bespreken? Contacteer me via info@aaavanbelle.be
Meer info over het luisterend oor dat ik graag aanbied: https://www.aaavanbelle.be/praktijk
コメント