5 feb.6 minuten om te lezen

Selina De Maeyer: schilderen met licht, met het Licht

Annelies Vanbelle (verscheen eerder in TheArtCouch magazine)

In een appartement in hartje Brugge, met een verbluffend zicht op de Sint-Salvatorskathedraal, spreek ik met fotografe Selina De Maeyer. Net op tijd, zo blijkt, want de komende tijd heeft ze heel wat op stapel staan. Een boek met sublieme foto’s van haar stad, en een bundeling van haar overige kunstfotografie. De wereld lonkt, en dat is voor een dergelijk talent geen moment te vroeg. Een gesprek over de liefde voor haar vak, die is ingegeven door de liefde voor God.

Selina De Maeyer is een gekend modefotograaf en begenadigd portretfotograaf. Menig BV schoof reeds voor haar lens. Maar of het nu de zonovergoten reien zijn van de Breydelstad, of de tere trekken van Koen De Bouw: altijd ontwaar je er haar opmerkzaam oog in. Een oog dat zoekt naar de ziel van haar onderwerp, en die meestal ook vindt. Haar werken zijn zorgvuldig gecomponeerde clair-obscurs; haar stad vangt ze vaak bij schemering of in het ochtendgloren, wanneer het zonlicht minder overdadig en gefragmenteerd danst op het water of op de hobbelige kasseien, de peinzende karakterkoppen krijgen door de keuze voor zwart-wit nog meer peilloze diepgang.

Een louter gesprek over fotografie is onze bijna drie uur durende intense ontmoeting echter niet geworden. Daarvoor loopt het hart van Selina te zeer over van iets anders: haar liefde voor God, het christelijke geloof dat haar dag na dag door de wereld draagt, de stille nooit aflatende stroom die ook haar leidraad is bij het uitvoeren van haar professie: “Ik ben gelovig zolang ik het me herinner en kom ook uit een gelovig gezin. Al is dat voor mijn vader (striptekenaar en kunstenaar Luc De Maeyer, AV) niet zomaar een evidentie geweest. Op zijn vijfentwintigste las hij de bijbel, er eigenlijk vol van overtuigd dat hij die onzin zou kunnen klasseren. Niets was minder waar, het was het moment waarop hij het Licht zag, zijn bekering.”

Een gesprek over fotografie is onze bijna drie uur durende intense ontmoeting niet geworden. Daarvoor loopt het hart van Selina te zeer over van iets anders: haar liefde voor God.

Een ets van haar vaders hand siert de woonkamer, en getuigt ook van zijn onmiskenbaar talent. Een gedetailleerd beeldverslag van zijn groei naar God, met betekenisvolle minuscule details die de slingerende wenteltrap naar de hemel ornamenteren. De lichtrijke woonkamer telt verder talloze heiligenbeeldjes- en portretten, die op een of andere manier moeiteloos in dialoog gaan met de grote landschapsfoto’s van Selina zelf. Wanneer we ons neerzetten voor het gesprek — Selina thee uitschenkt en ik zoek naar de knop van mijn recorder — valt het zonlicht plots onverklaarbaar middels één afgelijnd vierkantje van twintig bij twintig centimeter op het vergulde kruisbeeld achter ons. “Het is een teken”, zegt Selina, “nu kunnen we beginnen. De Heilige Geest zal me inspireren.”

Zonder oordeel

Een jonge vrouw die aldus open over haar geloof spreekt, het kan in het hedendaagse Westen nogal wat weerstand oproepen. Toch ontwaar ik — vanuit mijn opleiding in voornamelijk de Vedische traditie — heel wat gelijkenissen, die ons probleemloos naar een gedeelde essentie brengen. Een mens is snel geneigd te oordelen, de huidige dwalende mens zeker. Je openen voor een werkelijk gesprek, een plek zoeken waar je elkaar ten diepste en waarachtig kunt ontmoeten, is nog weinigen gegeven. Toch wil ik die kunst beoefenen vandaag, met haar. Het helpt dat ze toegeeft dat ze weinig heeft met het instituut van de katholieke kerk, toch met hoe het vandaag georganiseerd is. Het heeft nog zo weinig te maken met het oorspronkelijke christendom, en met hoe ze het zelf in haar diepste binnenste beleeft. Tijdens het gesprek rijst meermaals kippenvel en vloeien er tranen. Aan beide zijden. Er zijn geheimen die ik hier niet zal neerschrijven. Omdat geloof soms iets is van de meest kostbare intimiteit.

“Over mijn geloof zal ik niet zomaar spreken. Wel als iemand me een vraag stelt. Het is een kwestie van getuigen, niet van overtuigen. Overtuigen werkt niet. Liefde dringt zich niet op. Men moet zelf de weg gaan. Maar zwijgen kan ik niet. Als je zo vervuld bent van de liefde voor God, voor Jezus, en dagelijks ervaart wat een pracht en draagkracht dat in je leven brengt, dan wil je daar anderen deelachtig aan maken. Dat doe ik ook via mijn foto’s. Eigenlijk is elk van mijn beelden een manier om mensen het wonder der bestaan te tonen. Kijk dan eens, hoe mooi alles is. Kijk dan eens, waar je zomaar aan voorbijgaat.”

"Eigenlijk zeg ik met mijn foto’s: aanschouw de Liefde."

Selina schildert in haar foto’s virtuoos met licht, en tegelijk draagt het grotere Licht — God — haar als een vaderlijke gids doorheen elke creatie. Het geloof kun je niet opdringen, maar je kunt het wel voorleven, op een manier die jou past. “Ik kreeg dit talent van God, zo zie ik het. Het is een gave, en daarom is het mijn opdracht om dit ook in te zetten voor de wereld. Ik sta ten dienste van. Ruwe, ongerepte elementen — als het nu in de natuur is of in mensen — ze verheffen en raken mijn hart. Het is een schoonheid die komt van God, en die mensen ook leidt naar God. Eigenlijk zeg ik met mijn foto’s: aanschouw de Liefde.”

Pleidooi voor stilte en stilstaan

Kunst die choqueert, daar heeft ze niks mee. “Il faut charmer le public. Mensen bewust maken van de complexiteit in alle eenvoud. Ik geloof dat dat de taak is van de kunstenaar: bewustwording creëren. Terug die verbinding met de essentie leggen. Mensen verliezen zich in de haast van het bestaan, in hun job, de drukte van het gezin, allerlei zorgen. Ze streven naar uiterlijke bevrediging, een carrière, financiële welstand, maar ze staan niet meer stil bij schoonheid. Ze realiseren zich niet meer waar het in het leven écht om draait. De huidige geestelijke armoede is enorm. Om God te kunnen ontmoeten moet je stil durven te staan. Hij openbaart zich enkel in de stilte. Pas dan kun je luisteren naar wat Hij jou heeft te vertellen.”

Waarom is er zo’n weerstand tegen dat stilstaan in onze huidige dolgedraaide samenleving? Selina: “Omdat God waarheid is, de waarheid van de Liefde. Ik zeg wel eens: God is de geneesheer bij uitstek. En dat kan heel confronterend zijn. Plots moet je je hele leven omgooien en andere keuzes maken. Een andere job nemen bijvoorbeeld. Of gewoon ongezonde gewoontes loslaten. De stap naar het licht zorgt dat je donkere kamers worden bestraald, dat je zicht krijgt op de mesthoop die je leven soms is. En dat aankijken is niet eenvoudig. Het vergt een inspanning en een zeer grote nederigheid. Hoe dichter je bij God komt, hoe eenvoudiger en hoe stiller je wordt.”

"God is de geneesheer bij uitstek."

Of ze zelf dagelijks consciëntieus gaat zitten voor het gebed? “Nee, het gebed doorkruist mijn normale bezigheden. Ik probeer onophoudelijk te bidden. Ik kan dat perfect doen terwijl ik de afwas doe bijvoorbeeld. Of met een andere blik doorheen de stad lopen, en voelen wie hulp nodig heeft door middel van een gebed. Dan doe ik dat gewoon ter plekke en in gedachten, ik hoef er niet per se voor te gaan zitten. Soms zijn er wel periodes dat ik me even grondiger terugtrek. Dan moet ik even terug naar de stilte van de bron, even terug opladen. Een tijd alleen zijn met God. Zodat ik weer in mijn volle kracht en creativiteit kan staan en stralen.”

Alle mogelijkheden

Oh ja, ze is ook een periode boos geweest op God, vertelt ze. Zo rond haar twintigste, toen alles plots behoorlijk donker was. “Maar ik geloof dat je minstens één keer in je leven met de grond gelijk moet worden gemaakt, om dan naar de hemel te kunnen kijken. Die zie je pas echt als je neerligt.” Ook de wereld gaat momenteel door zo’n duistere episode. Selina: “Ik geloof dat dit de eindtijd is, en tegelijk zijn de barensweeën van de nieuwe tijd volop bezig. We zitten midden in het geboortekanaal, met alle gevolgen van dien. Maar ik ben zeer hoopvol. Wat er nu op wereldschaal aan de hand is, is ongezien. Alle tekenen zijn er dat we spoedig overgaan naar een andere tijd, met meer licht, waar de liefde centraal staat.”

"Aan de hemelpoort is niet de vraag wat je allemaal materieel hebt gerealiseerd, maar wel: ‘Heb je liefgehad?’"

“Ik geloof dat dit zal gebeuren door een goddelijke interventie, en tegelijk moeten we ons dagelijks blijven inzetten. Ik zeg soms: met je eigen Heiligheid, heilig je de wereld. Heilig is echter niet hij of zij die perfect is, maar degene die na het vallen terug opstaat. Die zijn fout erkent en zich herpakt. Zolang je leeft heb je alle mogelijkheden, dat mag je geloven. God houdt van ons met al onze imperfecties. Aan de hemelpoort is niet de vraag wat je allemaal materieel hebt gerealiseerd, maar wel: ‘Heb je liefgehad?’ En dat kan op talrijke wijzen, die jou passen. Je waarheid spreken, schrijven, schilderen, fotograferen, gewoon op een liefdevolle manier je gezin runnen… Elk op zijn manier.”

De manier waarop Selina De Maeyer de liefde in de wereld zet, vervult ons hart. Ze toont ons de haast onwereldse schoonheid van de werkelijkheid, en verruimt daadwerkelijk onze blik. En — als we eerlijk zijn — wist ze ook de poort naar de goddelijke stroom die ons draagt meer te openen. Gepassioneerd zaait ze niet alleen met haar foto’s maar ook met haar woorden. Een doorleefde vurigheid die voor velen een voorbeeld kan zijn.