Intimiteit, wat is dat? Het is wellicht een van de meest gestelde vragen in de praktijk van psychotherapeute Nathalie Renard. We linken dit al snel vanzelfsprekend aan seksualiteit, maar de betekenis is veel ruimer en rijker. Die rijkdom laat Nathalie Renard je ontdekken via de energie van de Griekse godinnen. Ze schreef er een erg verhelderend boek over, ‘Spiegel, spiegel aan de wand’, en kan er ook sprankelend over vertellen. Wij gingen bij haar op bezoek.
Ik ben nog maar net aangeschoven aan de tuintafel en Nathalie Renard heeft me al helemaal doorgelicht: “Artemis en Athena”, floept ze eruit, “die staan nu bij jou op de voorgrond.” Ze geeft toe dat ze dit bij de meeste van haar cliënten heeft, het talent om met een paar gerichte vragen (over hun jeugd, hun huidige gezin of relatie, hun job en hun hobby’s) en een geoefend energetisch voelen, te doorgronden welke godin de hoofdrol speelt in iemands huidige leven. Naast Artemis en Athena zijn er ook nog Hera, Hestia, Persephone, Demeter en Aphrodite. Er zijn uiteraard meer Griekse godinnen, maar de meeste literatuur houdt het bij deze zeven archetypes; zij volstaan om ons genoeg inzicht en spiegels te bieden.
Op die manier is ook de fascinatie van Renard voor deze Griekse godinnen begonnen. Ze zocht een manier om tot een grotere mildheid, empathie, begrip te komen voor zichzelf maar ook voor andere vrouwen. De Griekse godinnen bleken de sleutel die deze poort naar minder oordeel heeft geopend, na een stevig opleidings- en zelfontwikkelingstraject. “Ik kom uit een gezin van zeven kinderen en mijn ouders vonden het belangrijk dat we allemaal een beroep leerden. Ik werd, net als mijn oudere broer, opgeleid tot kapper. Het was geen bewuste keuze, maar dat werd deels gecompenseerd door een leraar die mijn interesse voor de wereldliteratuur wist aan te wakkeren. Lange tijd liep ik rond met het stigma dat leerlingen uit het beroepsonderwijs dom zijn, maar de honger in mij hield niet op. Ik voltooide de lerarenopleiding en werd docent aan de kappersschool, daarna volgde ik Gezinswetenschappen en ook een opleiding tot psychotherapeut. Ondertussen bleef ik me verdiepen in allerlei vormen van zelfontwikkeling. Op dat groeitraject kwam ik ook het boek van Jean Shinoda Bolen tegen, Godinnen in elke vrouw, en zo kwam ik in contact met het kader van de Griekse godinnen. Sindsdien gebruik ik dit met veel succes in mijn praktijk.”
Vrouwelijkheid vieren
Enkel vrouwen komen er in haar praktijk, dat is altijd zo geweest. “Ik behandel ook veel dames die komen met trauma, wat impact heeft op hun intimiteit en seksualiteit. Dat laatste wordt makkelijker in vertrouwen besproken tussen twee vrouwen, althans voor mij toch.” Vanwaar die fascinatie voor vrouwelijke thema’s? “Het is mijn overtuiging dat vrouwen die hun werkelijke vrouwelijke energie ontdekken, los van maatschappelijke context, cultuur, geloof, overtuigingen en loyauteit, veel sterker in hun kracht komen, bewuster in het leven staan, bewuste keuzes kunnen maken. Om die bewuste keuzes te kunnen maken moet je inzicht hebben in jezelf. Daartoe is het model van de Griekse godinnen zeer nuttig.”
Voor we verdergaan moeten we ze misschien even kort schetsen. Elke vrouw heeft alle godinnen in zich, bij geboorte, legt Nathalie Renard uit. “Het is aan jou om dit pakketje van zeven uit te pakken doorheen je leven, en in verschillende contexten te laten groeien en ontwikkelen. Een jonge vrouw kan overtuigd zijn dat ze geen kinderen wil en volledig in de onafhankelijke Artemis-energie zitten: niemand nodig, makkelijk uit verbinding gaan, toegewijd aan haar ideologie i.p.v. aan mensen, vernietigend voor wie haar ideaal niet begrijpt of afwijst, zo vurig dat ze soms zaken of banden volledig afbrandt die haar niet bevallen. Tot ze dertig wordt, en plots het verlangen voelt om te gaan zorgen, de moeder in haar ontwaakt. Dan komt ze terecht in haar Demeter-energie. Demeter in haar oervorm staat voor vruchtbaarheid en zorg: zorg voor jezelf, de ander, de natuur, enzovoort. Het is die persoon die graag geeft, koestert en vaak voor harmonie zorgt in een gezelschap. Echter ook zij heeft valkuilen: bijvoorbeeld enkel nog ten dienste staan van haar gezin, en zichzelf te weinig aandacht schenken.”.
Diezelfde focus op ‘zorgen voor’ heeft de trouwe Hera, die volledig op haar partner is gericht. Zijn wensen zijn haar wensen, hem plezieren is haar belangrijkste levensdoel. Eigenlijk blijft deze vrouw eeuwig in de wittebroodsweken zitten, volledig toegewijd aan haar prins op het witte paard. Persephone vervoegt – na Demeter en Hera — het trio afhankelijke godinnen: zij is het kindvrouwtje, dat speels in het leven staat maar soms moeilijk verantwoordelijkheid kan nemen; het lijkt alsof het leven haar steeds overkomt, en ze geen grenzen kan aangeven, ook tegenover partners. Helemaal wat anders dan de onafhankelijke rationele Athena, die vooral wil ‘weten’ en gelooft in wetenschappelijk waarneembare feiten, maar moeilijker tot voelen komt. Zij zou wel wat meer kunnen gebruiken van de wulpse Aphrodite die de vrouwelijkheid en de schoonheid viert, als ze daartoe de ruimte krijgt, wat in onze cultuur zelden zo is. Nathalie: “De oerenergie van Aphrodite is prachtig, en heeft weinig te maken met het klassieke schoonheidsideaal dat via Disney etc. wordt opgedrongen. Het is je mooi en vrij voelen, los van hoe je eruitziet. Zonder make-up of deftige kleren. Zonder beha als je daar zin in hebt, enzovoort. Heel bevrijdend als jou dat lukt. Maar in onze maatschappij wordt zij al snel onderdrukt. Een jong meisje dat bloedmooi is, wordt gewaarschuwd voor de gevaren daarvan, waardoor haar aantrekkelijkheid en vrouwelijkheid een negatieve lading krijgen.”
Intimiteit, wasda?
Nog zo’n godinnenenergie die in onze huidige westerse maatschappij niet zo makkelijk tot bloei komt, is die van Hestia, die derde ‘onafhankelijke godin’ naast Athena en Artemis. Zij is de vrouw die goed alleen kan zijn, graag in de stilte verblijft en mediteert, het mysterie van het leven eert, vol ontzag is voor de wonderen van de natuur. Hestia is ook bij uitstek zij die het begrip intimiteit belichaamt, het begrip dat wij als westerlingen zo snel invullen met de te nauwe betekenis van seksualiteit. Nathalie: “Als mijn cliënten de vraag stellen, teken ik meestal een groot kader, dat het begrip intimiteit moet voorstellen. Daarbinnen is seksualiteit één van de vakjes. Daarnaast heb je ook nog: verbinding, stilte, liefde, zelfontwikkeling, lichaamsverzorging, enzovoort. Bewustwording van het belang van intimiteit en hierin steeds verder groeien, is volgens mij één van de belangrijkste evoluties die wij kunnen doormaken als mens. We leven in een maatschappij van ‘moeten’, ‘doen’, ‘doelen halen’ (cf. het nieuwe woord ‘musturberen’), terwijl intimiteit ‘tijd vraagt’, een uitnodiging is om de stilte toe te laten en de ruimte te nemen voor jezelf. Ik moet hierbij altijd denken aan zuster Joséphine, een non die ons kwam helpen bij het grote gezin. Niemand kon dit beter dan zij. Ze beheerde het begijnhof in Oudenaarde en op een dag ontmoette ik haar daar in de kapel. Ze was diep verzonken in het gebed, en zei heel simpelweg: “Kom maar bij me zitten”. Uiteraard botste dit op dat moment met mijn jeugdige vuur en ongeduld, maar het is wel blijven hangen. De energie die zij toen uitstraalde was heel bijzonder.”
Ik maak het grapje dat we in onze maatschappij een Hestia-revolutie nodig hebben, een toelating om te mogen zakken in de yin-energie en in het zijn, terwijl nu de yang-energie en het presteren de samenleving domineert. Nathalie Renard beaamt volmondig. “Ik geloof dat iemand die steeds meer intimiteit toelaat, een vervullender leven heeft, en meer rust zal vinden tijdens zijn stervensproces (of toch minstens minder in spijtmodus zal blijven hangen). Bezit verwerven is irrelevant, presteren ook. Maar intimiteit is de echte toegangsdeur naar een rijk en gelukkig leven. En dat kan zovele vormen aannemen: het kan gaan over de relatie met jezelf, met je partner, met je vrienden of vriendinnen of zelfs met volkomen vreemden.
Een voorwaarde voor intimiteit is vertrouwen, dat wordt prachtig geïllustreerd door een ervaring tijdens onze laatste reis naar Italië. We kwamen aan in een klein bergdorpje waar slechts twee inwoners woonden. Bij het ene huis vonden we een verleidelijk houten Aphroditebeeld, dat ons erg raakte. De maker nodigde ons uit in zijn huis en bekende dat hij nog twee dergelijke beelden had gemaakt, waarvan eentje de slaapkamer sierde. Ook dat is intimiteit, een vreemde toelaten in de geborgenheid van je huis, de vertrouwelijkheid die je heel even deelt, zonder belemmering. De tijd nemen om te ‘ont-moeten’. Het is iets waarop een Athena-vrouw helemaal zou blokkeren. (lacht)”
Spiegeltje, spiegeltje
En dat is eigenlijk het werkelijke nut van deze zeven archetypische vrouwen: ons meer leren over onszelf, en daardoor ook over anderen. Wat zijn onze valkuilen maar ook onze groeikansen? Nathalie: “Elke ontmoeting is een spiegel. Als een eigenschap van een andere vrouw je triggert, dan zegt dat iets over jouzelf. Iets wat je nog meer mag ontwikkelen of toelaten allicht. Sommige Athena-vrouwen zijn getriggerd door de grote rozenkwarts die ik hier op mijn bureau heb staan. Ze vrezen dat ik te zweverig ben. Dan breng ik ze even tot rust door te antwoorden op hun vragen en met wetenschappelijke feiten te komen, want dat hebben Athena-vrouwen nodig. Héél belangrijk: het gevoel geven dat elke vrouw er mag zijn, met haar specifieke godinnen-energie. Je bent goed zoals je bent, dat is de belangrijkste boodschap. En dan de andere godinnen gebruiken om te zien wat je nog kunt toevoegen of veranderen aan je leven. Je kunt ermee spelen.”
Hoe werkt dat dan wat betreft onze intimiteit? Nathalie Renard geeft een aantal voorbeelden: “Een Hera-vrouw kan bijvoorbeeld de energie van Hestia en Aphrodite inzetten om haar eigen lichaam en genot te gaan ontdekken, los van wat haar man wil. Vanuit die hernieuwde ontdekking van haar eigen intimiteit, vanuit de verbinding met zichzelf, kan ze een nieuwe verbinding aangaan met haar partner, waarbij hij ook aandacht heeft voor haar verlangens. Of neem nu Artemis zelf, die meestal fantastische seks heeft in het begin van een relatie, maar daarna haar libido ziet duikelen, omdat het aspect intimiteit ontbreekt. Meestal breng ik daar de energie van Demeter in, om te laten zien hoe ze op een zorgende manier de partner tegemoet kan treden, en vanuit die diepere, intieme verbinding opnieuw van seksualiteit kan gaan genieten. Hier zie je hoe belangrijk alle andere aspecten van intimiteit zijn: een seksualiteit zonder intimiteitsbeleving is op termijn leeg. Vaak geef ik koppels de oefening mee om een week de gever te zijn, en een week de ontvanger. De ontvanger mag bepalen wat hij of zijn wil en mag hierbij grenzen stellen. Voor vrouwen blijkt het heel moeilijk om te ontvangen zonder dat ze meteen iets teruggeven, voor mannen is het dan weer moeilijk om louter intimiteit te beleven, kussen, knuffelen, masseren etc., omdat ze vrezen geen seks meer te zullen hebben. Het is een diepgaande oefening voor beide partners.”
De andere godinnen zijn steevast hulpbronnen, voor als je zelf met iets in de knoop zit. Ik vertel Nathalie Renard dat ik plots heel helder zie waarom ik als Artemis zo getriggerd wordt door mijn Persephone-vriendin en zelfs door mijn Athena-vriendin: we spiegelen iets in mekaar en doen bij mekaar onze schaduwkantjes daveren. Nathalie Renard: “Zo is dat. Iedere ontmoeting is een nieuwe spiegel en leidt je naar de energie van een bepaalde godin. Daarom is het panoplie van de Griekse godinnen zo’n vernuftig systeem, het klikt allemaal wonderwel in mekaar en is zeer verhelderend. Het is bovendien niet dwingend, je krijgt niet één label opgeplakt, maar kunt evolueren doorheen verschillende contexten en doorheen je leven. Je kunt verschillende energieën combineren en ervan proeven. Het is een open uitnodiging. Ik vind het een heerlijk instrument.”
WELKE GODIN(NEN) BELICHAAM JIJ?
ARTEMIS
Godin van de maan en de wilde dieren
De onafhankelijke pionierster, die lichamelijk is ingesteld en haar wijsheid put uit haar relatie met de natuur. Ze voelt zich aangetrokken door creatieve persoonlijkheden en kan emotioneel afstandelijk reageren als iets niet strookt met haar visie op het leven.
ATHENA
Godin van de wijsheid
De logisch denkende en strategische vrouw, die wetenschappelijk gericht is. Ze voelt zich aangetrokken door partners met macht en wil een gelijkwaardige relatie op cognitief vlak. Ze kan zich soms superieur voelen, perfectionistisch en materialistisch zijn.
HESTIA
Godin van de haard
Een vrouw die naar binnen is gericht en haar wijsheid haalt uit meditatie. Ze leeft in het hier en nu en houdt van rituelen. Ze voelt zich vaak aangetrokken door introverte partners en is zelf soms weinig assertief en meer op de achtergrond.
DEMETER
Godin van het graan
Demeter is het archetype van de moeder die graagt zorgt voor iedereen of nieuwe ideeën en projecten in de wereld zet. Demeter valt op partners die graag worden verzorgd of bereid zijn om haar zo vlug mogelijk een moederrol te geven, op welke manier dan ook.
PERSEPHONE
Meisje en koningin van de onderwereld
Ze komt onschuldig over en heeft de kunst om te vertrouwen dat anderen voor haar gaan inspringen in nood. Ze is het kindvrouwtje dat soms wat onervaren lijkt en valt op partners die haar willen beschermen of niet op hun gemak zijn met ‘volwassen’ vrouwen.
HERA
Godin van het huwelijk
Ze is de trouwe echtgenote die de kunst heeft om, zelfs wanneer haar partner haar bedriegt, zich krachtig te voelen en niet afgewezen. Het ideaal van haar huwelijk is zo groot dat ze soms niet helder ziet wie haar partner eigenlijk is. Heeft weinig ruimte voor hobby’s of andere interesses dan haar huwelijk.
APHRODITE
Godin van de liefde en de schoonheid
Zij staat voor het plezier in de liefde, de sensualiteit en seksualiteit. Ze heeft een grote drang naar creativiteit en valt op creatieve, soms wispelturige persoonlijkheden die weinig praktische verantwoordelijkheid nemen. Niet zelden is zij minnares.
Meer lezen?
Spiegel, spiegel aan de wand, 7 godinnen als gids voor je vrouwelijk bewustzijn, Nathalie Renard, Witsand Uitgevers, 2020
Dit artikel verscheen eerst in Psychologies magazine: https://www.psychologies.be/nl/verdiep-je-intimiteit-met-7-godinnen-als-gids/
Comments